FAQ
Wat houdt een DNA-paspoort in?
Een DNA-paspoort FARMAPAS betreft de uitkomsten van DNA onderzoek, specifiek gericht op de afbraak van geneesmiddelen. Dit onderzoek kan het meest relevante enzym betreffen (CYP2D6: betrokken bij de afbraak van 25% van alle geneesmiddelen, waaronder antidepressiva, antipsychotica, pijnmedicatie, beta-blokkers en tamoxifen). Maar kan ook een panel van bijvoorbeeld de 5 meest relevante enzymen zijn: CYP2C9, CYP2C19, CYP2D6, CYP3A4, VKORC1. Dit panel zegt iets over gevoeligheid voor antistolling met coumarines (CYP2C9/VKORC1), antistolling met Plavix®/clopidogrel (CYP2C19), antidepressiva en antipsychotica (CYP2C19, CYP2D6, CYP3A4), pijnmedicatie (CYP2D6), oncologie (CYP2D6, CYP3A4). Indien er meer dan 2 enzymen zijn getest, spreken we van een paspoort. Het meest uitgebreide paspoort kan 20 testen bevatten.
Waar is zo'n DNA-paspoort te krijgen?
In samenwerking met de Afdeling Klinische Chemie van het Erasmus MC, waar het Expertsiecentrum Farmacogenetica gehuisvest is, maakt FARMAPAS als enige in Nederland op dit moment deze DNA-paspoorten gekoppeld aan een gepersonaliseerd en begrijpelijk adviesrapport.
Wat zijn de kosten van zo'n paspoort?
De totale prijs hangt af van het totaal aangevraagde testen. Voor een CYP2D6/CYP2C9/CYP2C19 profiel ligt dit momenteel in de orde van €500. Het DNA-Paspoort met CYP2C9, CYP2C19, CYP2D6, CYP3A4 en VKORC1 ligt in de orde van €750 (NB: actuele prijzen kunnen afwijken van de hier gegeven informatie).
Wat is het verschil tussen de diverse laboratoria die deze testen aanbieden?
De kosten van farmacogenetische analyses kunnen verschillen per laboratorium. Een belangrijk verschil dat hieraan ten grondslag ligt is het aantal DNA varianten per enzym waarop getest wordt. Er zijn laboratoria die voor het CYP2D6 op de 6 meest voorkomende varianten testen, terwijl andere laboratoria op 15 varianten, of zelfs 33 varianten testen. Hoe meer varianten er getest worden, hoe betrouwbaarder kan worden voorspeld hoe iemand geneesmiddelen afbreekt. Maar dus ook hoe hoger de kosten. FARMAPAS biedt in samenwerking met het Erasmus MC bijvoorbeeld een CYP2D6 basispakket met 15 varianten, maar ook een CYP2D6 uitgebreid pakket met 33 varianten.
Heb ik een doorverwijzing nodig?
Nee, in principe hoeft dat niet. Een arts bij FARMAPAS kan uw aanvraag in behandeling nemen. Wij adviseren u echter dit altijd in overleg met uw arts of apotheker te doen.
Waarom medicijnen op maat?
Er bestaan verschillen tussen mensen in hun vermogen om geneesmiddelen af te breken. Dit wordt voor een groot deel veroorzaakt door DNA varianten van metaboliserende enzymen. Een DNA variant codeert vaak voor een minder actief enzym. In een enkel geval kan een DNA variant echter ook juist coderen een hogere enzymactiviteit. Hierdoor hebben sommige personen een lagere, en andere personen juist een hogere dosis van een geneesmiddel nodig om het juiste effect te verkrijgen. Of hebben sommige mensen meer last van bijwerkingen op een standaard dosis dan anderen.
Waarom een Farmacogenetisch Profiel?
Wanneer overdosering (toxiciteit) of onderdosering (effectiviteit) ernstige gevolgen kan hebben, kan vooraf bepalen van het farmacogenetisch profiel (screening op relevante genetische polymorfismen) een waardevolle benadering zijn. Anderzijds kan bij probleemgevallen (patiënten die bij een standaarddosering ongewoon hoge of lage plasmaspiegels hebben) een genetische oorzaak worden aangetoond of uitgesloten. Dit alles om tot meer begrip van een klinisch probleem te komen en een afgewogen keuze voor een alternatief medicijn te kunnen maken.
Is er een verschil tussen laboratoria die deze testen aanbieden?
Er kunnen kleine verschillen bestaan in het aantal testen dat wordt aangeboden, het aantal variaties van een enzym dat bepaald wordt, en de prijs. En in sommige gevallen is de uitslag minder betrouwbaar, daarom test het ERASMUS alles in duplo (twee testen die elkaar controleren). FARMAPAS biedt de test aan in nauwe samenwerking met de afdeling klinische chemie van het Erasmus MC. Dit nationaal en internationaal expertisecentrum fungeert als referentiecentrum voor farmacogenetica.
Worden Farmacogenetische analyses vergoed?
Zorgverzekeraars hebben aangegeven dat farmacogenetische analyses in het kader van geconstateerde bijwerkingen of ineffectiviteit in principe vergoed worden. Een test gaat mogelijk wel van uw eigen risico af. Voor screening (aanvraag van een DNA test voordat u met medicatie begint) wordt onder dezelfde voorwaarden (bijwerkingen of ineffectiviteit) vergoed. Uw zorgverzekeraar kan hierover desgewenst alle informatie geven.
Wat kan ik met een Farmacogenetica Profiel?
De uitslag is met name bedoeld om de informatie van uw DNA onderzoek goed door te kunnen geven aan uw arts of apotheker. Iedere apotheker en arts in Nederland heeft toegang tot de KNMP-Kennisbank en de zogenaamde G-standaard. Daarin is te vinden welke geneesmiddelen op welke wijze qua dosering moeten worden aangepast op basis van uw profiel. Indien de apotheker uw DNA profiel opneemt in het systeem, zal er automatisch medicatiebewaking plaatsvinden op basis van uw DNA informatie.